Zaprawa to materiał, który spaja ze sobą cały budynek – dosłownie i w przenośni. Pozwala on wznosić ściany z cegieł, pustaków oraz płyt, przygotować posadzkę, wygładzić powierzchnie oraz sfinalizować prace wykończeniowe. Ze względu na szerokie zastosowanie zaprawy budowlane dostępne są w wielu odmianach, a ich podział może początkowo sprawiać trudności, dlatego poniżej przedstawiamy ich rodzaje oraz zastosowanie.
Podział zapraw ze względu na przeznaczenie
To niezwykle wygodny system klasyfikacji, który pozwala określić zastosowanie zaprawy dzięki symbolom umieszczonym na opakowaniu. Chociaż takie kwestie jak skład czy odporność na ściskanie to istotne parametry, kiedy trzeba wybrać mieszankę do konkretnego zadania, tego typu oznaczenia znacznie ułatwiają zadanie:
– GP – zaprawy tynkowe ogólnego przeznaczenia;
– LW – lekkie zaprawy tynkarskie;
– CR – barwione zaprawy tynkarskie;
– OC – jednowarstwowe zaprawy tynkarskie do stosowania na zewnątrz;
– R – zaprawy renowacyjne;
– T – zaprawy tynkarskie izolujące termicznie.
Alternatywnym rozwiązaniem jest rozróżnienie zapraw łączeniowych od mieszanek wykończeniowych i specjalnego przeznaczenia. W tym wypadku do pierwszej kategorii zaliczane są zaprawy murarskie – stosowane do łączenia m.in. cegieł, pustaków i bloczków – do drugiej natomiast zaprawy wyrównujące, zaprawy do posadzek oraz zaprawy specjalistyczne – np. odporne na ekstremalnie wysokie lub niskie temperatury bądź wykorzystywane podczas odnowy zabytków.
Podział ze względu na odporność na ściskanie
Zaprawa murarska to spoiwo, które musi znosić ogromne ciśnienie – zwłaszcza gdy mowa o ścianach nośnych oraz filarach. Z tego powodu producenci korzystają z oznaczenia, składającego się z litery M oraz liczby, która wyraża odporność na ciśnienie w MPa po 28 dniach twardnienia. Przykładowe zastosowania tej klasyfikacji obejmują:
– M0,6 – zaprawa do murowania fundamentów budynków jednokondygnacyjnych na gruntach suchych;
– M1 – zaprawa do narzut i obrzutek podczas tynkowania na zewnątrz i wewnątrz budynku;
– M2 – zaprawa do murowana ścian w obiektach o maksymalnie dwóch kondygnacjach;
– M4 – wszechstronna zaprawa przeznaczona do murowania ścian, tworzenia warstwy wyrównawczej lub narzut dla tynków;
– M7 – zaprawa sprawdzająca się doskonale jako narzut dla tynków, a także podczas murowania sklepień oaz ścian na wilgotnych gruntach;
– M12 – zaprawa przeznaczona do konstrukcji filarów, murów, sklepień oraz przygotowywania podłoża pod posadzkę;
– M15 i wyżej – zaprawy stworzone do użycia przy murowaniu ścian, sklepień, filarów oraz segmentów, które zostaną poddane wyjątkowo dużym obciążeniom.
Podział ze względu na skład
Zaprawy cementowe – mieszanka piasku, cementu oraz wody, zwykle wykorzystywana w środowisku wilgotnym np. podczas powstawania fundamentów, piwnic oraz podłóg.
Zaprawy wapienne – przeznaczone do wykończenia ścian wewnętrznych, nośnych, a także murów nadziemnych.
Zaprawy cementowo-wapienne – najpopularniejszy rodzaj mieszanki, charakteryzujący się wysoką wytrzymałością oraz krótkim czasem wiązania.
Zaprawy gipsowe i gipsowo-wapienne – mieszanka tego typu pozwala na wyjątkowo dokładne wygładzenie ścian, a także murowanie ścian działowych, które nie są poddane dużym naciskom. Ze względu na niską odporność na wilgoć, zaprawy te są stosowane wewnątrz budynków.
Zaprawy gliniane i gliniano-wapienne – mieszanki tego typu nie są wyjątkowo powszechne, gdyż znajdują zastosowanie głównie podczas renowacji zabytków, budowy murków i podmurówek, wcześniej natomiast wykorzystywano je do budowy pieców.