Dobre nawyki dla prawidłowego widzenia to ważny element profilaktyki chorób oczu, który pozwala kontrolować czynniki ich ryzyka. Stan narządu wzroku zależy m.in. od stosowanej diety, używek (zwłaszcza tytoniu) i higieny pracy przy komputerze. Przez edukację i promocję zdrowia należy dążyć do eliminacji nieprawidłowych wzorów zachowań. Postępowanie prewencyjne powinno obejmować również systematyczne kontrole okulistyczne i badania. (1,2)
Wizyty u okulisty i praca przy komputerze
Zgodnie z zasadami higieny pracy przy komputerze, należy dbać o zachowanie bezpiecznej odległości od monitora ekranowego (min. 70 cm), zorganizować odpowiednie oświetlenie miejsca pracy (równomiernie rozproszone światło) i nie siedzieć przodem do okna. Niebagatelny wpływ na stan narządu wzroku ma również stosowanie pauz w pracy – po ok. 30 minutach pracy w bliży powinno się przez 20 sekund patrzeć w dal na coś przed sobą (np. drzewa). W czasie przerwy należy wstać od biurka, otworzyć okno i przewietrzyć pomieszczenie, a także zadbać o umiarkowaną aktywność fizyczną (np. spacer) i wykonać ćwiczenia oczu (m.in. energicznie mrugać, by prawidłowo rozprowadzić film łzowy na powierzchni oczu). (2)
Nie można zapominać o badaniach profilaktycznych i wizytach u okulisty. Prewencja tego rodzaju ma szczególne znaczenie w przypadku małych pacjentów (zwłaszcza z rodzinnymi obciążeniami chorobami oczu). (2)
Nieprawidłowe upodobania dietetyczne a choroby oczu
W patomechanizmie chorób oczu dużą rolę dogrywają czynniki naczyniowe, w tym wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe oraz nieprawidłowe wartości ciśnienia tętniczego krwi. Profilaktyka powinna obejmować m.in. dietę przeciwmiażdżycową, dzięki której można obniżać ryzyko wystąpienia wielu patologii, prowadzących do jaskry czy zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD). (1,3)
Na rozwój chorób oczu w dużej mierze wpływają nieprawidłowe upodobania dietetyczne, zwłaszcza te, które prowadzą do nadwagi i otyłości. Wyniki niektórych badań klinicznych dowodzą, że duża podaż magnezu, minerałów, selenu i witamin z dietą obniża ciśnienie wewnątrzgałkowe nawet o 13 proc. w ciągu 40 tygodni. W ten sposób można zatem kontrolować podstawowy czynnik ryzyka jaskry. Jadłospis powinien uwzględniać też większe spożycie owoców, warzyw i zielonej herbaty. (1)
Uważa się, że AMD można zapobiegać, zwiększając spożycie witamin C i E, karetonoidów (jak luteina, zeaksantyna), cynku, selenu i miedzi. Jeśli ich podaż z dietą jest zbyt niska, rozważa się suplementację – Lutezan to złożony preparat, który, prócz wymienionych składników, zawiera też ekstrakty roślinne z antocyjanidynami. (2,3,4)
Inne dobre nawyki dla prawidłowego widzenia
Do czynników ryzyka chorób oczu należy także palenie tytoniu, które zwiększa stężenia cholesterolu i trójglicerydów, prowadzi do uszkodzeń ścian naczyń, zaburza funkcjonowanie nerwu wzrokowego oraz przyspiesza rozwój miażdżycy (zwłaszcza u mężczyzn). (1)
Stan układu wzrokowego w dużym stopniu zależy od aktywności fizycznej. Okazuje się, że nie tylko regularny wysiłek fizyczny, ale nawet jednorazowy może przyczyniać się do obniżania ciśnienia wewnątrzgałkowego. Dzięki niemu można poprawić rozpoznawanie barw, poczucie kontrastu i mikrokrążenie naczyniówkowo-siatkówkowe. Co więcej, aktywność ruchowa wpływa na metabolizm węglowodanów i tłuszczów oraz pomaga obniżyć stężenia cholesterolu i glukozy we krwi. W konsekwencji pozwala kontrolować czynniki ryzyka i zapobiegać chorobom oczu. (1)
Więcej przykładów dobrych nawyków poznasz tutaj >>
1. Olszewska H., Wojciechowska K., Jegier A. Profilaktyka jaskry. Medycyna Rodzinna. 2009;2:29-37
2. Krawczyk K. Jak dbać o wzrok? http://okulistyka.mp.pl/zdroweoczy/151481,jak-dbac-o-wzrok Data dostępu: 29.05.2017
3. Pogrzebielski A. Czy dieta ma wpływ na wzrok? http://dieta.mp.pl/lista/83193,czy-dieta-ma-wplyw-na-wzrok Data dostępu: 29.05.2017
4. Lutezan (preparat złożony) – kapsułki. https://bazalekow.mp.pl/lek/89155,Lutezan-kapsulki Data dostępu: 29.05.2017