Pomiędzy stosowaniem nawozów azotowych a pH gleby występuje swego rodzaju sprzężenie zwrotne. Polega ono na tym, że zbyt dużo azotu w formie amonowej i amidowej może zakwasić glebę. Z kolei zbyt niskie pH w zakwaszonej glebie utrudnia pobieranie azotu. Na to niektórzy rolnicy reagują zwiększeniem dawki azotu. To z kolei doprowadzi do jeszcze większego zakwaszenia i błędne koło się zamyka. Dlatego dobierając nawóz azotowy, należy uwzględnić nie tylko rodzaj uprawy, ale także kwestie związane z odczynem gleby.
Odczyn gleby a przyswajanie azotu
Aby azot został odpowiednio przyswojony, odczyn gleby powinien być lekko kwaśny lub obojętny. Dzieje się tak ze względu na proces nitryfikacji.
W bardzo dużym uproszczeniu polega on na zmianie postaci znajdującego się w glebie azotu z jonów amonowych na jony azotanowe. Obydwie formy są przez rośliny przyswajalne, ale forma azotanowa lepiej się rozpuszcza, a tym samym łatwiej przemieszcza się w głąb gleby, docierając do kompleksu korzeniowego rośliny.
Oczywiście ma to również swoje wady. Owszem, jony azotanowe łatwiej się przemieszczają w glebie, a tym samym szybciej docierają do korzeni, ale jednocześnie łatwiej mogą ulec wymyciu lub odparowaniu. Nie jest to korzystna sytuacja dla:
- upraw (mniej azotu jest równoznaczne ze słabszym plonowaniem);
- środowiska (wypłukany azot może negatywnie wpływać na jakość wód powierzchniowych).
Poza tym nitryfikacja przeprowadzana jest przez bakterie, które niezbyt dobrze się czują w mocno kwaśnym środowisku. Im niższe pH, tym proces ten przebiega gorzej.
Nie jest również tajemnicą, że nitryfikacja uznawana jest za jeden z procesów prowadzących do strat azotu pochodzącego z nawozów. Jednak przeprowadzenie działań mających na celu jej ograniczenie, albo nawet wyeliminowanie, przyniesie o wiele więcej szkody niż pożytku. Stanie się tak dlatego, że korzeniom rośliny zabraknie powstających podczas tego procesu jonów azotanowych. Poza tym jeżeli nadmiar jonów amonowych nie ulegnie nitryfikacji, gleba także ulegnie zakwaszeniu.
Dobór nawozu azotowego pod kątem odczynu gleby
Nawozy azotowe należy dobierać nie tylko w związku z zapotrzebowaniem roślin na azot, ale również w kontekście odczynu gleby, ponieważ różne rodzaje tych preparatów mają różny wpływ na pH podłoża. Zarówno nawozy amidowe, jak i amonowe, dość mocno zakwaszają glebę. Dla utrzymania odpowiedniego odczynu gleby najlepszym rozwiązaniem są nawozy azotanowe. Działają zasadowo, poza tym pobudzają rośliny do krzewienia i intensywnego wzrostu. Jednak jak już wcześniej wspomniano, azotanowa forma azotu łatwo się rozpuszcza, a tym samym łatwo ulega wymyciu lub odparowaniu.
Gdzie znaleźć dobrej jakości nawozy azotowe?
Poszukując zbilansowanego nawozu, zawierającego łatwo przyswajalne składniki odżywcze, należy odwiedzić taki sklep z nawozami rolniczymi, w którym można znaleźć wyłącznie jakościowe preparaty. Dzięki temu będzie można mieć pewność, że uprawy, pod którymi taki nawóz zostanie zaaplikowany, będą rozwijać się w prawidłowy i zrównoważony sposób.