Niezdrowa dieta, nieprawidłowa higiena jamy ustnej, predyspozycje genetyczne, unikanie wizyt kontrolnych u stomatologa – to są najczęstsze przyczyny powstawania próchnicy zębów. Pierwszym objawem próchnicy jest pozornie niegroźne uszkodzenie szkliwa, znane również jako demineralizacja. Jej przeciwieństwem jest remineralizacja, pozwalająca na zatrzymanie i wyleczenie próchnicy już na bardzo wczesnym etapie. Co warto o niej wiedzieć?
Czym jest demineralizacja szkliwa?
Szkliwo, czyli zewnętrzna warstwa zębów, jest najtwardszą substancją w ciele ludzkim. Jego głównymi składnikami są wapń oraz fosfor. Szkliwo służy ochronie naszych zębów, a dokładniej zębiny, przed czynnikami fizycznymi, biologicznymi, chemicznymi i termicznymi, a także pełni funkcję estetyczną naszego uśmiechu. Na skutek niewłaściwych nawyków żywieniowych oraz niedostatecznej higieny jamy ustnej, nieprawidłowego wybielania zębów, niektórych chorób czy wraz z wiekiem szkliwo ulega demineralizacji, czyli uszkodzeniu. O demineralizacji szkliwa mówimy, gdy zęby w konsekwencji długotrwałego działania cukrów i kwasów traci ono składniki mineralne, a razem z nimi swoje najcenniejsze właściwości.
„Demineralizacja to w istocie pierwsza faza próchnicy. Możemy ją rozpoznać po obecności białych plamek na zębach, a także utracie gładkości szkliwa, co czyni zęby jeszcze bardziej podatnymi na osadzanie się bakterii i płytki nazębnej. Ten moment jest kluczowy, ponieważ na tym etapie można próchnicy skutecznie zapobiec, nim dojdzie do ukruszenia lub pęknięcia szkliwa” – tłumaczy specjalista z Centrum Dentystyki EuroDent w Krakowie.
Czym jest remineralizacja szkliwa?
W przeciwieństwie do demineralizacji remineralizacja szkliwa to proces mający naprawić uszkodzone szkliwo poprzez uzupełnienie ubytków oraz jego zabezpieczenie przed rozwojem próchnicy. Dzięki niemu struktura szkliwa zostaje odbudowana, a pełnia jego właściwości ochronnych przywrócona. Na rynku dostępnych jest szereg zróżnicowanych preparatów pozwalających na remineralizację szkliwa w domowych warunkach, jednak pełen potencjał tego zabiegu można wykorzystać dopiero poprzez połączenie ich działania z profesjonalną remineralizacją w gabinecie stomatologicznym. Możliwość przeprowadzenia remineralizacji szkliwa zależy od stopnia utraty wapnia i fosforu. Jeżeli oprócz plamek próchnicowych w zębach znajdują się także znaczące ubytki, konieczne jest inwazyjne leczenie stomatologiczne.
Na czym polega remineralizacja szkliwa?
Remineralizacja szkliwa jest efektem procesu chemicznego, wywoływanego poprzez naniesienie na zęby specjalnego preparatu. W jego składzie najczęściej znajdują się związki fluoru, choć remineralizacji mogą służyć również inne substancje, jak nanohydroksyapatyt, stabilizowany amorficzny fosforan wapnia czy bioaktywne szkło. Fluor, który odkłada się na powierzchni szkliwa, skutecznie hamuje jego demineralizację i czyni je o wiele bardziej odpornym na rozpuszczanie się pod wpływem kwasów. Dodatkowo wpływa na proces tworzenia płytki nazębnej, hamując jej metabolizm i zmniejszając zdolność bakterii do produkcji szkodliwych kwasów. Profesjonalny preparat do remineralizacji zazwyczaj ma formę żelu lub pianki.
Jak przebiega remineralizacja szkliwa u dentysty?
Remineralizacja szkliwa u stomatologa, aby przyniosła oczekiwane rezultaty, powinna być przeprowadzana przynajmniej 2 razy w roku, przy okazji rutynowych wizyt kontrolnych. Składa się ona z dwóch etapów. Pierwszym etapem jest higienizacja zębów, która obejmuje dokładne usunięcie kamienia nazębnego oraz osadów. Dopiero wówczas stomatolog przechodzi do właściwego etapu remineralizacji, czyli fluoryzacji. Nanosi specjalny preparat w formie żelu bądź pianki na łyżki, które umieszcza w jamie ustnej pacjenta. Następnie pacjent nadgryza je przez określony czas, tak, aby substancje zawarte w preparacie osiągnęły maksymalną skuteczność. Innym, równie często stosowanym zabiegiem jest lakowanie zębów, polegające na aplikacji lakieru fluorkowego o bardzo wysokiej zawartości fluoru bezpośrednio na szkliwo, przy pomocy niewielkiego pędzelka.
Jakie są zalety remineralizacji szkliwa?
Zęby po remineralizacji szkliwa odzyskują pełnię swoich właściwości ochronnych oraz estetycznych. Stają się bardziej odporne na działanie kwasów, a także pozbawione są wspomnianych wcześniej plamek próchniczych, dzięki czemu próchnica zostaje wyleczona. Połączenie remineralizacji szkliwa z higienizacją sprawia, że powierzchnia szkliwa staje się gładka, a osadzanie się płytki nazębnej w przyszłości jest utrudnione. Zęby po zabiegu stają się bielsze, co pozytywnie wpływa na estetykę uśmiechu oraz nasze samopoczucie. Zahamowanie procesów chorobowych na tak wczesnym etapie pozwala pacjentom uniknąć szeregu nieprzyjemnych konsekwencji, jakie nierozerwalnie wiążą się z nieleczoną próchnicą. Pamiętajmy, że postępująca próchnica prowadzi do pojawienia się dolegliwości bólowych, wrażliwości na ciepło i zimno, zapalenia miazgi zęba, a w najgorszych przypadkach – leczenia endodontycznego lub stałego usunięcia zęba.