Elementy konstrukcyjne dla budownictwa, karoserie samochodowe, ramy rowerowe, ogrodzenia, opakowania do żywności, kadłuby statków czy szyny kolejowe… To tylko niektóre przykłady zastosowań stali. Co trzeba wiedzieć o tym materiale?
Historia stali – od starożytności po XX wiek
Stworzenie stali najpewniej zawdzięczamy spartańskim hutnikom, którzy ok. VII wieku p.n.e. zauważyli, że żelazo rozgrzewane w piecach z dużą ilością węgla drzewnego można utwardzić w procesie hartowania. Pierwszym zastosowaniem tego stopu była oczywiście broń. Znaczenie stali stale rosło, a technologia jej wytwarzania dotarła do Indii i na Daleki Wschód. Kolejny przełom dokonał się na terenach dzisiejszej Austrii między VIII a X wiekiem, kiedy opracowano technologię wytwarzania stali z surówki. Na początku XX wieku powstał zaś pierwszy stop nierdzewny.
Jak powstaje stal? Technologia i składniki
Od X wieku standardową metodą produkcji stali było świeżenie surówki, polegający na usuwaniu niepożądanych domieszek w procesie selektywnego utleniania. Nowoczesne gatunki stali powstają natomiast w piecach konwertorowych, łukowych i próżniowych, które pozwalają na osiągnięcie niedostępnych wcześniej parametrów. Poza podstawowymi składnikami – czyli żelazem i węglem – stal może zawierać domieszki innych metali (np. chromu, molibdenu, manganu, niklu, wolframu, tytanu bądź miedzi). Stalowe elementy mogą ponadto być pokrywane lakierami lub galwanizowane (np. cynkowane) dla zwiększenia odporności na korozję. O zaletach i zastosowaniu stali ocynkowanej dostępnych jest na https://profileocynkowane.com.pl/pl/blog.
Stal – najważniejsze parametry
To, czy dany gatunek stali sprawdzi się w konkretnym zastosowaniu, jest uzależnione od jego parametrów. Wśród nich największe znaczenie mają:
-
sprężystość i granica sprężystości;
-
wytrzymałość na rozciąganie;
-
plastyczność;
-
ciągliwość;
-
udarność;
-
twardość;
-
spawalność;
-
odporność na korozję;
-
odporność na działanie niskich i wysokich temperatur.
Dobór gatunku stali powinien być poprzedzony szczegółową analizą – zarówno cech samego stopu, jak i oczekiwanych właściwości projektowanej konstrukcji lub elementu. W razie wątpliwości, warto skorzystać z oferty dostawcy, który poza wysoką jakością wyrobów, zapewnia też kompleksową obsługę klienta wraz doradztwem – np. tę dostępną na https://profileocynkowane.com.pl/.