Przez lata Żołnierze Wyklęci byli traktowani jak zdrajcy, którzy walczą z legalną władzą w Polsce. Teraz mówi się o nich inaczej, bo w rzeczywistości było to polskie podziemie zbrojne, które walczyło z sowietyzacją Polski i sprzeciwiało się porządkowi systemu komunistycznego. Ale nadal nie każdy Polak wie kim byli Żołnierze Wyklęci, dlatego postaramy się przybliżyć ten temat.
Żołnierze Wyklęci – kim byli?
Pod hasłem Żołnierze Wyklęci kryje się wiele różnych organizacji podziemnych. Jest to bowiem ogólne określenie, rozpowszechnione dopiero po 1995r., które odnosi się do wszystkich podziemnych struktur działających w Polsce w latach 1944-1953, których celem była walka z komunistami. Warto wymienić chociaż te większe, takie jak Wolność i Niepodległość (WiN) czy Narodowe Zjednoczenie Wojskowe (NZW). Według szacunków wszystkie te organizacje liczyły od 120-180 tys. osób, a ostatni żołnierz podziemia, Józef Franczak ps. „Lalek”, został zamordowany w 1963 r. z rąk funkcjonariuszy ZOMO.
Kierownictwo WiN wywodziło się z dawnych struktur AK, Batalionów Chłopskich czy podziemia narodowego i to właśnie ci dowódcy najczęściej kojarzą się z terminem Żołnierze Wyklęci. Nazwiska gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek”, rtm. Witold Pilecki ps. „Witold”, gen. August Fieldorf „Nil”, czy mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” przez lata deprecjonowane, po upadku systemu komunistycznego zostały zrehabilitowane. Większość z działaczy powojennego podziemia zostało pośmiertnie odznaczonych najwyższymi odznaczeniami państwowymi.
W oddziałach partyzanckich działali jednak nie tylko dowódcy, ale i szeregowi żołnierze. Byli nimi głównie mieszkańcy małych miejscowości i wsi, zwłaszcza południowej i wschodniej Polski. To właśnie na tych terenach opozycja podziemna działała zdecydowanie prężniej niż w dużych miastach, takich jak Warszawa czy Kraków.
Co robili żołnierze wyklęci?
Żołnierze Wyklęci walczyli z sowietyzacją Polski. Nie godzili się oni na postanowienia z Jałty i stawiali czynny opór porządkowi zaprowadzanemu przez Sowietów. Głównym celem ataków organizowanych przez żołnierzy podziemia było UB, zwłaszcza jego oddziały zbrojne, oraz MO i KBW (Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego). Jedną z sukcesem przeprowadzonych akcji było m.in. zdobycie więzienia UB w Kielcach.
Pamięć a Żołnierze Wyklęci – kiedy obchodzimy ich dzień?
Ze względu na dokonania, jakie dla Polski mieli Żołnierze Wyklęci, od 2011 roku 1 marca obchodzony jest jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Jest to dzień, w którym w 1951 r. zostało zabite dowództwo IV Komendy WiN. To właśnie wtedy na ulicach miast i w Internecie pojawiają się plakaty i obrazki z symbolem wilka, a obok Żołnierze Wyklęci. Dlaczego wilk? Otóż symbol ten przylgnął do Żołnierzy Wyklętych, bo cytując za Herbertem „żyli prawem wilka”.
Źródło zdjęcia: wikipedia.pl