Kawa pochodzi z Etiopii. Po co więc cały artykuł na temat jej pochodzenia, skoro odpowiedź znajduje się już w pierwszym zdaniu? Okazuje się, że historia kawy nie jest ani prosta, ani krótka – a już na pewno nie zmieści się w jednym zdaniu! Ale od początku…
Co to właściwie jest kawa?
Kawa to jedna z najpopularniejszych na świecie używek i źródło kofeiny. To nieodłączny element spotkań, ale też atrybut „me time” – czasu tylko dla siebie. Pod postacią kawy ziarnistej najpierw jest mielona, a następnie w odpowiedni sposób parzona i podawana – zwykle na gorąco. Ten właśnie sposób serwowania kawy, dobrze nam znany współcześnie, po raz pierwszy pojawił się prawdopodobnie w Jemenie.
Zaraz, zaraz… a nie miało być w Etiopii?
Historia kawy – początki
W świadomości (i w menu) człowieka kawa pojawiła się w pierwszym tysiącleciu p.n.e. właśnie w Etiopii. Starożytni Etiopczycy nie rozkoszowali się jednak smakiem i aromatem czarnego naparu, ale… gotowali ziarna kawowca z masłem i solą. Dopiero około XIII lub XIV wieku za sprawą arabskich kupców kawa pojawiła się w sąsiednim Jemenie, gdzie opracowana została metoda prażenia nasion i wytwarzania z nich napoju. Dzięki Beduinom kawa zaczęła rozprzestrzeniać się na kolejne tereny.
Ziarna kawy w Europie
Trudno dokładnie stwierdzić, kiedy kawa pojawiła się na kontynencie europejskim. Bardziej bezpiecznym wydaje się być rozszerzenie tego okresu do całego XVI wieku. Pierwsza kawiarnia w Anglii powstała w Oksfordzie w 1650 roku a w stolicy Francji w 1671. W 1683 roku w Wiedniu powstał jeden z pierwszych kafehausów – jego założyciel, Jerzy Franciszek Kulczycki spopularyzował dodawanie do kawy cukru i mleka.
Mimo kontrowersji, jakie budziła kawa ze względu na swoje pochodzenie i tajemnicze właściwości – jej popularność rosła. XVII i XVIII wiek przyniosły uprawy ziaren kawowca na terenach kolonii, a jej plantacje w Brazylii sprawiły, że przed końcem XVIII stulecia stała się już nie tylko ekskluzywną używką dla elit, ale napojem ogólnodostępnym.
Kiedy Polacy zaczęli pić kawę?
Polakom ziarna kawowca przedstawili Turcy – to dzięki nim w XVII wieku zaczęliśmy pić kawę. Pierwsze polskie kawiarnie powstały w Gdańsku, który stał się kolebką nowej mody. Stamtąd nowa używka bardzo szybko rozprzestrzeniła się na resztę kraju. Początkowo pijano kawę czarną, dopiero z czasem ludzie przekonali się do dodatków. Mocna kawa zabielona tłustą śmietanką znana była jako „kawa po polsku”.
Zanim kawa stała się powszechna i łatwa w domowym przygotowaniu, minęło jeszcze wiele czasu. Zamożna szlachta polska miała na przykład zwyczaj zatrudniania specjalnie wykwalifikowanej służby, której celem było parzenie idealnej kawy – a taką w XIX wieku cechowała (według Mickiewicza) „czarność węgla, przejrzystość bursztynu, zapach mokki i gęstość miodowego płynu”. Dopiero pod sam koniec XIX wieku po raz pierwszy pojawiła się w Polsce kawa palona ogólnodostępna– dzięki temu można było nabyć kawę ziarnistą gotową do obróbki domowej.
Skąd pochodzi najlepsza kawa?
Kawa z Etiopii niezmiennie uznawana jest za jedną z najlepszych na świecie. Obok niej wysoko cenione są kawy z Kenii, Kolumbii, Brazylii, Gwatemali, Kostaryki, Nikaragui oraz z Wietnamu. W każdym z tych regionów świata rosną ziarna kawowca uznawane za najlepsze na świecie. Czy to oznacza, że po naprawdę dobrą kawę musisz pojechać na inny kontynent? Niekoniecznie – najlepsze ziarna kawy sprowadzone do Polski z całego świata znajdziesz w Five o’clock.