Intensywny rozwój technologiczny sprawił, że niegdyś powszechnie wykorzystywane silniki na parę, stanowiły popularne i niezawodne źródło napędu wielu maszyn – w tym rolniczych. Co sprawiło, że dzisiaj stały się one reliktem przeszłości?
Para wodna – czyste źródło napędu?
Para wodna ma mnóstwo zastosowań. Przez wiele dziesięcioleci wykorzystywana była jako źródło napędu w wielu maszynach przemysłowych, a przede wszystkim w lokomotywach parowych. Dobrze znany zarówno kiedyś, jak i dzisiaj silnik parowy słynął ze swojej ogromnej masy, niezawodności i prostej konstrukcji.
Wydawać by się mogło, że para wodna ma cudowne działanie i nie generuje spalin, tak jak bardziej nowoczesne silniki benzynowe czy silniki diesla. Trzeba się z tym zgodzić, ale nie do końca. Para wodna sama w sobie jest w pełni naturalna, lecz o wiele gorszy pod kątem ekologicznym jest proces jej wytwarzania, czyli ogrzewania znajdującej się w kotle wody.
W silnikach parowych do ogrzania wody stosowało się przede wszystkim węgiel, który generował olbrzymie ilości czarnego dymu. W obecnych czasach było to zupełnie normalnie i podobnie jak dziś lokomotywy parowe budziły ogromny podziw i podekscytowanie. Na szczęście dzisiaj przykłada się większą wagę do działań pro ekologicznych. W związku z tym stare i generujące olbrzymie ilości zanieczyszczeń silniki parowe, zostały wyparte przez nowoczesne silniki diesla.
Czy silniki zasilane parą miały zalety?
Mimo ogromu zanieczyszczeń i wysokiej masy, silniki na parę miały swoje duże zalety. Przede wszystkim ich konstrukcja była bardzo prosta. Dzięki czemu rzadko ulegały awarii, a jeżeli już to ich naprawa nie należała do skomplikowanych. Niska awaryjność wynika również ze sposobu pozyskiwania energii. Tu trzeba przejść do kolejnej zalety, czyli tzw. wielopaliwowości. Silniki parowe mogły być zasilane przez dowolne paliwo stałe, takie jak węgiel (przy czym liczyła się chociażby kaloryczność węgla) czy drewno. Liczyło się tylko osiągnięcie wysokiej temperatury, tak aby podgrzać znajdującą się w kotle wodę.
Niestety pomimo tak cenionych zalet, silniki napędzane parą wodną miały o wiele więcej złych stron. Część z nich już została wymieniona. Do nich dodać trzeba m.in. skomplikowaną obsługę maszyny. Nieumiejętne rozprowadzanie pary wodnej w całym układzie groziło nawet wybuchem kotła. Kolejna kwestia to niska sprawność silnika parowego, która osiągała najczęściej kilka procent.
Więcej informacji na temat działania różnego rodzaju silników i maszyn, znaleźć można w serwisie Joblife.pl.
Czy jest możliwy powrót silników parowych?
W klasycznej formie silniki parowe nie mają obecnie racji bytu z wielu powodów. Największy z nich to jak nie trudno się domyślić to ochrona środowiska. Z drugiej strony do ogrzania wody można wykorzystać bardziej ekologiczne rozwiązania, jak np. palniki na gaz ciekły, ale to również pod kątem technicznym i ekonomicznym mija się z celem. Inna kwestia to fakt, że obecnie odchodzi się od ciężkich konstrukcji (tym bardziej samochodów osobowych), a jak wiadomo, silniki zasilane parą nie należą do lekkich. Te i inne aspekty skutecznie dyskwalifikuję powrót silników parowych do powszechnego użytku.