Prawdą jest, że „lepiej zapobiegać niż leczyć” powiedzenie to dotyczy szczególnie chorób nowotworowych, które im wcześniej wykryte, tym większe prawdopodobieństwo wyleczenia. Na obecnym etapie medycyny, jest wiele metod diagnostycznych, które umożliwiają szybkie wykrycie zagrożenia. Jakie badania profilaktyczne warto robić? Jak często je wykonywać i w jakim wieku warto zacząć? Sprawdź, w naszym poradniku.
Jak dbać o swoje piersi?
Każdego roku w Polsce wykrywanych jest od 18 000 do 19 000 nowych przypadków nowotworów piersi. Rok rocznie z tego powodu umiera aż 6 000 kobiet. Dużo prawda? Ryzyko zachorowania na nowotwór można zmniejszyć, poddając się regularnie badaniom profilaktyki ginekologicznej, przeprowadzanym między innymi w Dolnośląskim Centrum Ginekologii i Zdrowia Rodziny https://www.dcg.wroclaw.pl/ginekologia-wroclaw.html. Młode kobiety już po 20 roku życia powinny regularnie przeprowadzać samobadanie piersi. Jeśli jednak w rodzinie występowały lub występują przypadki zachorowania na nowotwór piersi, lub jajnika istnieje wysokie ryzyko obciążenia genetycznego i w takim wypadku nawet młode kobiety powinny być pod specjalną opieką.
W Polsce darmowe badania mammograficzne obejmują kobiety z grupy od 50 do 69 roku i są wykonywane średnio raz na 2 lata. Jeśli jednak coś Cię niepokoi warto skorzystać z takich badań jak USG piersi lub rezonans magnetyczny.
Jak przeciwdziałać rakowi szyjki macicy?
W Polsce co roku o nowotworze szyjki macicy dowiaduje się prawie 3 000 kobiet, a rocznie z tego powodu umiera 1 600. Na szczęście z tym rakiem można coraz skuteczniej walczyć dzięki dwóm metodom. Stosowane są one z dużym powodzeniem w wielu krajach na świecie. Pierwsza to regularne badania cytologiczne wykonywane już po 18 roku życia lub od momentu rozpoczęcia aktywności seksualnej. Młode kobiety bez obciążeń genetycznych i prawidłowym obrazem cytologicznym kontrolę powinny przeprowadzać średnio raz na 2-3 lata. Paniom po 30 i z grupy ryzyka zaleca się ich wykonywanie już raz na rok. Dlaczego jest to tak ważne? Ponieważ wczesne wykrycie komórek nowotworowych umożliwia skuteczne jego wyleczenie.
Drugą metodą jest eliminacja czynnika onkogennego, którym jest wirus HPV (human papilloma-virus) potwierdzony aż u 90% przypadków nowotworu. Od paru lat w Polsce oraz wielu krajach na świecie stosowane są szczepionki przeciw HPV. Przeprowadzane badania wykazują ich wysoką skuteczność. Doskonałym przykładem może być Australia, która program darmowych szczepień przeciw wirusowi papilloma wprowadziła w 2007 roku. Dziś notuje najniższy odsetek zachorowalności na tego typu nowotwory, a jest szansa, że w najbliższych latach zostanie on całkowicie wyeliminowany.
By jednak szczepionka była naprawdę skuteczna, musi zostać podana dziewczynkom przed rozpoczęciem życia seksualnego, najlepiej w wieku od 11 do 13 roku życia.
Profilaktyka ginekologiczna macicy i jajników – co obejmuje?
Na raka jajnika każdego roku zapada 3500 kobiet. Do grupy ryzyka zalicza się kobiety między 50 a 70 rokiem życia i te z uwarunkowaną genetycznie skłonnością do nowotworów. Raka jajnika w odróżnieniu od raka szyjki macicy nie da się wykryć we wczesnym bezobjawowym stadium. Co więcej, długo może się rozwijać bezobjawowo, lub dając objawy nieswoiste, między innymi ból w podbrzuszu, zaparcia, wzdęcia, powiększenie obwodu brzucha. Dlatego tak istotne jest wykonywanie badania USG tranwaginalnego, które umożliwia dokładną obserwację stanu jajników i ewentualnych zmian, które się w nich pojawią. Dodatkowym badaniem, które wykonywane jest przy podejrzeniu tego nowotworu, są poziomy markerów C-125 HE-4. Warto również zaznaczyć, że pojawiające się zmiany jajników u kobiet miesiączkujących jeszcze nie świadczy o chorobie nowotworowej. Często są to różnego typu torbiele.
Nie ma skutecznych leków przeciwnowotworowych, a obecne metod leczenia takie jak chirurgiczne usunięcie zmian nowotworowych połączonych z chemioterapią lub radioterapią są bardzo obciążające dla organizmu. Dlatego też tak ważna jest regularna profilaktyka ginekologiczna, która obejmuje sprawdzanie poziomu hormonów, badania genetyczne, mammografie, cytologię, USG. Regularne wizyty u specjalisty umożliwią również wykrycie i zdiagnozowanie innych zaburzeń na przykład endometriozy.