Szczegółowe wymagania odnośnie uzyskiwania pozwolenia wodnoprawnego określa Prawo wodne. To również tutaj znajdujemy szczegóły związane z dokumentem, jakim jest operat wodnoprawny, ściśle związany z wnioskowaniem o uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego. To z kolei jest wymagane wtedy, gdy grę wchodzi inne niż zwykłe, korzystanie z wód, określane jako korzystanie szczególne. Pozwolenie musi być uzyskane na rzecz planowania oraz wykorzystania urządzeń wodnych.
Zanim podejmiemy decyzję o budowie oczka wodnego, stawu rybnego, odwadnianiu wód i innych przedsięwzięciach nierozerwalnie wiążących się ze szczególnym korzystaniem z wód, należy złożyć wniosek o pozwolenie wodnoprawne. Najczęściej wraz z dokumentem, jaki stanowi operat wodnoprawny, składający się z części opisowej i graficznej. Wymagana jest także decyzja o warunkach zabudowy, jeśli wcześniej nie został stworzony plan zagospodarowania przestrzennego, jak i opis prowadzenia zamierzonej działalności, sporządzony w języki nietechnicznym.
Pozwolenie wodnoprawne wymagane jest także w sytuacji, gdy do urządzeń kanalizacyjnych należących do innych podmiotów, mają zostać wprowadzone ścieki zawierające substancje zagrażające środowisku naturalnemu. Prawo wodne określa sytuacje, w których wydanie pozwolenia nie jest wymagane. Pośród nich można znaleźć działania związane z zabezpieczeniami terenów w czasie powodu czy też czynności podejmowane celem utrzymania wód w należytym stanie. Mowa między innymi o wycinaniu roślin, usuwaniu piasku, żwiru i innych materiałów.
Aby uzyskać pozwolenie wodnoprawne, na podstawie którego będzie można wziąć się za wykonanie określonego przedsięwzięcia, wszystkie dokumenty należy złożyć do organu właściwego, którym najczęściej jest starosta. W szczególnych przypadkach marszałek województwa bądź dyrektor regionalnego zarządu. Kolejno uiszcza się opłatę skarbową i dopiero oczekuje na uzyskanie pozwolenia administracyjnego. Należy również pamiętać o tym, iż jest ono wydawane maksymalnie na okres 20 lat, o ile inaczej nie stanowią przepisy Prawa wodnego.
Przygotowaniem operatu zajmują się najczęściej kancelarie prawno-konsultingowe. Poprawnie przygotowany dokument zagwarantuje szybsze zdobycie pozwolenia. Koszty takiej usługi zależą zazwyczaj od wielkości inwestycji.