Planeta Ziemia

Ziemia jest trzecią planetą Układu Słonecznego. Jej powierzchnia, w większości pokryta wodami mórz i oceanów, otoczona atmosferą, stanowi jedyną znaną nam dotychczas enklawę życia. Specyficzność Ziemi przejawia się również w tym, że powstałe na niej organizmy rozwinęły się w ewolucji aż do życia inteligentnego.

Historia Ziemi rozpoczęła się 4,6 miliarda lat temu. Wówczas na skutek fluktuacji. w które obfituje przestrzeń kosmiczna, w jednym z jej punktów materia uległa zagęszczeniu do I (fI7 kg/mJ, osiągając temperaturę lOB kelwinów. Stan ten trwał \ 0-44 sekundy i zakończył sil,( Wielkim Wybuchem. Substancja wyrzucona w przestrzeń na skutek tego wybuchu po upływie milionów lat obniżyła swoją temperaturę do około 3000 kelwinów, co pozwoliło na powstanie atomów wodoru i helu. Tworzyły się gigantyczne obłoki gazowe, które zapadały się pod działaniem grawitacji. W ten sposób powstał układ jednej gwiazdy (nazywanej Słońcem , która stanowi 99,9 proc. masy tego układu) i ośmiu krążących wokół niej planet. Obecnie do Układu Słonecznego należy 9 planet. Najodleglejsza z nich – Pluton, była prawdopodobnie pierwotnie naturalnym satelitą Neptuna, który został wyrzucony z orbity około planetarnej na okołosłoneczną przez jakieś zaburzenie i awansował tym samym do roli planety.

Płaszczyzna orbity Plutona pozostała jednak nachylona pod kątem do płaszczyzny orbit pozostałych planet. Przestrzeń międzyplanetarną wypełnia materia gazowa (wodór z domieszką helu i pierwiastków ciężkich ) o średn i ej koncentracji 10.21 kg/m3• Słowo ” planeta” pochodzi od greckiego planeles – „wędrująca”. Ziemianie obserwowali niebo od pradawnych czasów. Gwiazdy z powodu dużej od l egłośc i są widziane z Ziemi (z pozycji geocentrycznej; gr. ge – ,.ziemia”) jako nieruchome. Natomiast planety Układu Słonecznego sprawiają wrażenie poruszających się bardzo chaotycznie, dlatego starożytni Grecy (wiele wieków przed zaproponowaniem przez Kopernika teorii heliocentrycznej; gr. helios ~ „słońce”) nazwali je błądzącymi . Wśród planet Układu Słonecznego Ziemia właściwie niczym si ę nie wyróżnia . Jest ona planetą o masie 5,975- )()24 kilograma. Obiega Słońce w ciągu jednego roku i obraca się wokół swojej osi 365,2564 razy na jeden obieg Słońca (na l rok), co jest zauważalne jako zjawisko nocy i dnia. Kula ziemska składa się z czterech współśrodkowych warstw. Zewnętrzną warstwę stanowi skorupa ziemska o grubości 6-80 kilometrów i to w niej zachodzą przemiany geologiczne, takie jak powstawanie łańcuchów górskich. Górne części skorupy składają się głównie ze s kał osadowych i granitowych, pod którymi znajduje się warstwa bazaltowa. Skorupa zawiera 49,5 procent tlenu, 25,7 – krzemu, 7,5 – glinu, 4,7 – żelaza, 3,4 – wapnia, 2,6 – sodu, 2,4 – potasu, 1,9 – magnezu i tylko 2,3 procent innych pierwiastków. Pod skorupą rozciąga się płaszcz Ziemi. Ma on grubość do około 2900 kilometrów. Stanowi blisko 70 procent masy całej planety i tworzą go głównie krzemiany. Płaszcz zachowuje stan stały, natomiast położone pod nim jądro wykazuje właściwości cieczy w swojej zewnętrznej warstwie oraz właściwości ciała stałego w warstwie wewnętrznej. Jądro zewnętrzne to głównie żelazo w stanie ciekłym. Ciekle wnętrze Ziemi powstało w wyniku jej ogrzewania się spowodowanego kurczeniem grawitacyjnym, bombardowaniem przez fragmenty materii kosmicznej pozostałe pofonnowaniu się planet oraz wyzwalaniem się ciepła w czasie rozpadów promieniotwórczych. Ogrzanie sit( Ziemi spowodowało opadanie ciężkich kropli stopionego żelaza i związanych z nim pierwiastków ku centralnej części globu i utworzenie ciekłego jądra , którego zewnętrzna warstwa pozostaje do dziś ciekła.

Jednym z efektów ogrzania wnętrza Ziemi było zapoczątkowanie działalności wulkanicznej i górotwórczej. Procesy te wpłynęły na ukształtowanie zarówno powierzchni naszej planety, jak i jej atmosfery. Gorąca materia jądra W10sila s i ę w stronę skorupy, Pozostawiając miejsce materii chłodniejszej i gęstszej. Napierając na skorupę, powodowała jej wypiętrzanie, pękanie i przesuwanie. Kształtowały się lądy i masywy górskie. Przez powstałe szczeliny wydobywała się na zewnątrz lawa i znaczne ilości gazów, które tworzyły atmosferę pierwotną. Przed ponad 200 milionami lat istniał pojedynczy superkontynent Pangea otoczony wszechoceanem Panthalassą

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *