Architektura agroturystyczna większości kojarzy się z wiejskim domkiem, najczęściej drewnianym. Jednak urządzanie i zakładanie gospodarstwa agroturystycznego bywa w tym aspekcie pełne paradoksów i nieoczekiwanych rozwiązań.
Zdecydowanie wiele tu zależy od sytuacji zastanej przez pomysłodawcę. A tych można podzielić na co najmniej trzy kategorie:
– gospodarzy, którzy w tym miejscu żyją od pokoleń;
– przyjezdnych, nabywców nieruchomości razem z budynkami;
– przyjezdnych, którzy zamierzają się budować od podstaw.
Co ciekawe, każdą z tych kategorii można w dużej mierze scharakteryzować na przykładzie wyglądu budynków oddanych potem do dyspozycji turystów. Rzecz jasna, nie można tu pominąć innego istotnego czynnika, jakim jest region, tradycja architektoniczna oraz otoczenie przyrodniczo-geograficzne.
Jednym z regionów, w którym agroturystyka stała się dla wielu mieszkańców obszarów rustykalnych istotny źródłem dochodów są Warmia i Mazury. Powojenni przybysze zastali na tych terenach puszczone gospodarstwa o ciekawej architekturze, także te mocno rozbudowane po dawnych bauerach. Mimo to części mieszkalne tych zabudowań w dużej liczbie nowi gospodarze wyremontowali nie szanując na przykład czerwonego klinkieru lub cegły. Ale zostało sporo budynków gospodarczych z ciekawymi detalami architektonicznymi i nowi nabywcy chętnie wykorzystują je na bazę noclegową lub po prostu agroturystyczne gospody. Przykładem mogą być okolice Węgorzewa. Również dawne poniemieckie szkoły wiejskie charakteryzowały się ciekawymi bryłami (część z nich posiadała też budynki gospodarcze) i na tej bazie powstało kilka ciekawie prezentujących się agroturystyk. Dawne Prusy Wschodnie to nieczynna już trakcja kolejowa z budynkami po dawnych stacyjkach. Przykładem ciekawego zagospodarowania w aspekcie agroturystycznym może być jedno z gospodarstw pod Swietłogorskiem w obwodzie kaliningradzkim FR.
Natomiast dalej na południe, choćby agroturystyka mazowieckie, architektura wiejska nie była tak interesująca, natomiast pole do popisu dawały w tym względzie dawne dworki i pałace. W mazowieckim powstało też kilka całkowicie nowych kompleksów agroturystycznych, bowiem można bowiem architekci zajmują się również i tą tematyką projektując gospodarstwa agroturystyczne przewidując nie tylko bazę noclegową i gastronomiczną, ale choćby wiaty na rowery i stadniny.
Wracając natomiast do wspomnianych kategorii – przyjezdni, którzy zaczynają od zera właśnie planują wszystko kompleksowo. Rolnicy mieszkający na tej ziemi od pokoleń przerabiają budynki gospodarcze na wspomnianą bazę noclegową lub choćby rosyjskie banie, ale to również może mieć niepowtarzalny klimat.